Fyodor Dostoyevski: Tüm Zamanların En Önemli Yazarlarından Dostoyevski’nin Hayatına Tanık Olun!

Fyodor Dostoyevski veya tam adıyla Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, insan kalbinin en karanlık köşelerine ruhsal olarak nüfuz eden bir Rus romancı ve kısa öykü yazarıdır. 20. yüzyılda değerli bir etkiye sahip olan Dostoyevski, genellikle tüm zamanların en yetkin romancılarından biri olarak kabul edilir. Edebi modernizm, varoluşçuluk ve çeşitli psikoloji, teoloji ve edebiyat eleştirisi okulları, onun fikirleriyle derinden şekillendi. Rusya’nın devrimcilerinin iktidara geldiklerinde nasıl davranacaklarını çok doğru bir şekilde tahmin ettiği için çalışmalarına genellikle kehanet denir. O dönemde gazetecilik faaliyetleriyle de ünlüydü.

Dostoyevski en çok Yeraltından Notlar adlı kısa romanı ve dört uzun romanıyla tanınır. Bunlar Suç ve Ceza, Aptal, Şeytanlar ve Karamazov Kardeşler’dir. Bu eserlerin her biri manevi derinliği ile ünlüdür ve aslında Dostoyevski edebiyat tarihinin en büyük psikologlarından biri olarak kabul edilir. Deliliğe, cinayete ve intihara yol açan patolojik ruh hallerinin analizinde ve aşağılanma, kendini yok etme, acımasız tahakküm ve öldürücü öfke duygularının keşfinde uzmanlaşmıştır.

Bu büyük eserler, ideoloji ve politikadaki erken ve güncel sorunları ele alan büyük “düşünce romanları” olarak da bilinir. Dostoyevski’nin “fikirleri ruhlarının derinliklerinde hisseden” entelektüeller tanımında psikoloji ve felsefe yakından bağlantılıdır. Son olarak, bu romanlar edebi formdaki deneyleriyle çığır açmıştır.

Dostoyevski’nin hayatındaki değerli olaylar -sahte infaz, Sibirya’daki hapsedilme ve sara nöbetleri- o kadar iyi biliniyordu ki, Dostoyevski’nin eserleri dışında bile kendi zamanında büyük bir ün kazandı. Gerçekten de, en büyük karakterlerini yaratırken hayatındaki son derece dramatik olaylardan yararlanarak efsanesinden sık sık yararlandı. Ancak hayatındaki bir takım olaylar bir sır olarak kaldı ve dikkatsiz spekülasyonlar ne yazık ki gerçek bir statü kazandı.

19. yüzyılın ilk yarısının diğer birçok Rus yazarının aksine, Dostoyevski toprak sahibi eşraftan doğmadı. Sık sık kendi geçmişi ile Leo Tolstoy veya Ivan Turgenev’in geçmişi arasındaki farkı ve bu farklılığın çalışmalarına etkisini vurguladı. Birincisi, Dostoyevski’nin her zaman paraya ihtiyacı vardı ve eserlerini yayınlamak için tez çalışması gerekiyordu. Dostoyevski, sınıfının aile hayatını “güzel biçimler” ve sabit geleneklerle şekillendiren soylu yazarların aksine, “tesadüfi ailelerin” ve “aşağılanmış ve aşağılanmışların” yaşamlarını keşfettiğini sık sık kaydetti.

Dostoyevski’nin emekli bir askeri cerrah olan babası, Moskova’daki Mariinsky Yoksullar Hastanesi’nde doktor olarak görev yaptı ve burada hayır davalarını tedavi ederken aynı zamanda özel bir muayenehane işletti. Sadık bir ebeveyn olmasına rağmen, Dostoyevski’nin babası sert, şüpheci ve katı bir adamdı. Tüccar bir aileden gelen kültürlü bir kadın olan annesi ise aksine kibar ve hoşgörülüydü. 1828’de Dostoyevski’nin babası bir asilzade rütbesini kazanmayı başardı. 1831’de bir mülk satın aldı ve çok genç olan Fyodor yaz aylarını taşrada geçirdi. 1833 yılına kadar Dostoyevski, bir gündüz okuluna ve ardından yatılı okula gönderilmeden önce evde eğitim gördü. Dostoyevski’nin annesi 1837’de öldü.

Dostoyevski, annesinin ölümünden sonra Petersburg’daki Mühendis Okuluna girdi. Babasının ölüm haberini burada almıştır. Belli ki Dostoyevski böyle bir mesleğe uygun değildi. O ve dergilerin yayınlanmasında yakın arkadaş ve işbirlikçi kalan ağabeyi Mikhail, genç yaşlardan itibaren edebiyata hayran kaldılar. Bir çocuk ve öğrenci olarak Dostoyevski, Romantik ve Gotik kurguyla, özellikle Sir Walter Scott, Ann Radcliffe, Nikolay Karamzin, Friedrich Schiller ve Alexander Pushkin’in eserleriyle ilgileniyordu. Dostoyevski, diplomasını alıp teğmen olduktan kısa bir süre sonra, kalemiyle yaşayan bir yazar olarak tehlikeli bir mesleğe girişme görevinden istifa etti.

Dostoyevski’nin yayınlanan ilk eseri çok özgür ve duygu yüklü bir çeviriydi. Bu, Honoré de Balzac’ın Eugénie Grandet romanıydı. Dostoyevski’nin karanlıkta uzun süreler geçirmesi gerekmiyordu. İlk kısa romanı ‘Humanlets’, zamanının en etkili eleştirmenlerinden tam not aldı ve Dostoyevski, Rus edebiyatının büyük yeni yeteneği olarak selamlandı.

Dostoyevski’nin ikinci romanı Öteki, İnsanlardan daha az beğeni topladı. 1840’lardaki sonraki çalışmaları pek iyi karşılanmadı, ancak The Double, the Other erken dönem çalışmalarının en iyi eseri olarak bilinmeye başlandı ve birçok yönden zamanının ilerisindeydi.

1846’dan 1849’a kadar hayatı ve çalışmaları, amaçsızlık ve kafa karışıklığıyla karakterize edildi. Bu dönemde yazdığı kısa öyküler ve romanlar çoğunlukla farklı biçimlerde ve farklı konularda denemelerdir. Dostoyevski’nin hayatı bu dönemlerdeki bilinmezliği de yansıtmıştır. 1847’de Petrashevsky Circle adlı hükümet karşıtı bir gruba katıldı. 1849’da üyeleri tutuklandı. Sekiz ay hapis yattıktan sonra Dostoyevski ölüm cezasına çarptırıldı. Tam vurulmak üzereyken bir af yayınlandı. İnfazı dört yıl ağır çalışma ve altı yıl hapis cezasına dönüştü.

Dostoyevski, 1859’da Sibirya’da Maria Issaeva ile evlendi ve St. Petersburg’a döndü. Dostoyevski, geçimini sağlamak için kardeşi Mihail ile birlikte Time dergisinin editörlüğünü yaptı ve bir dizi kurmaca eser yazdı. 1861’de hapishanedeki deneyimlerine dayanan bir kurgu eseri olan Ölüler Konutundan Notlar’ı yayınladı. Bu dönemdeki yazıları, genel olarak, erken dönem çalışmalarına kıyasla büyük bir sanatsal ilerleme göstermedi. Dostoyevski’nin bu dönemdeki hayatı, kötü sağlık, yoksulluk ve karmaşık duygusal durumlarla karakterize edildi. Genç öğrenci Polina Suslova’ya aşık oldu ve birkaç yıl onunla ilişkisini sürdürdü. 1862 ve 1863 yıllarında borçlu olduğu insanlardan uzaklaşmak, sağlığına kavuşmak ve kumar oynamak için yurt dışına çıktı.

Yeraltından Notlar kısa bir romandır. Bu çalışmasında Dostoyevski, insanlığın gerekli bir modülü olarak bireysel özgürlüğün varlığını haklı çıkarmaya çalışır. İnsanın rasyonel bir yaratık olduğu ve toplumun insanların memnuniyetini garanti edecek şekilde organize edilebileceği görüşüne karşı çıkıyor. İnsanların doyumdan çok özgürlüğü arzuladıklarında ısrar ediyor ama aynı zamanda kontrolsüz özgürlüğün yıkıcı bir güç olduğunu da görüyor çünkü insanların bunu bir şekilde kullanacaklarına dair bir garanti yok. Nitekim tarihin delilleri, insanların başkalarını ve kendilerini yok etmeye çalıştığını göstermektedir.

Dostoyevski’nin ilk karısı 1864’te öldü ve ertesi yıl Anna Grigorievna Snitkina ile evlendi. Pratik ve sakindi ve bu nedenle ilk karısının ve sevgilisinin tam tersiydi. 1866’da Dostoyevski, belki de farklı düzeylerde çekici olduğu için, büyük romanlarının en popüleri olan Suç ve Ceza’yı yayımladı. Önemli ve karmaşık bir sanat eseri olarak okunabilir veya sürükleyici bir polisiye hikayesi olarak keyif alınabilir. Roman, ailesine ve mesleğine yardım etmek için bir soygun yaparken yaşlı bir kadının bir öğrenci olan Raskolnikov tarafından öldürülmesini konu alıyor. Cinayet, romanın en başında yer alır ve kitabın geri kalanı, Raskolnikov’un dedektif Porfiry tarafından ve kendi vicdanıyla takibini konu alır. Sonunda teslim olur ve eyleminin cezasını kabul etmeye karar verir.

Dostoyevskiler 1867’de seyahat ettiler ve dört yıldan fazla bir süre Rusya’dan uzak kaldılar. Ekonomik durumları çok zordu ve Dostoyevski kumar oynarken sahip oldukları az miktardaki parayı defalarca kaybetti. The Idiot’u bu dönemde yazdı. Dostoyevski, bu çalışmasında ‘tamamen iyi adamı’ canlandırmayı hedeflediğini belirtti. Romanın kahramanı, bozulan bir toplumda yaşamaya çalışan iyi bir adamdır ve başarılı olup olmadığı belirsizdir.

Dostoyevski, Ecinniler’i 1870’te yazmaya başladı ve 1871-1872’de yayımladı. Roman, siyasi bir broşür olarak başladı ve 21 Kasım 1869’da Moskova’da meydana gelen siyasi bir cinayete dayanıyordu. Pek çok okuyucu, Şeytanları yalnızca dönemin siyasetinin doğru bir anlatımı olarak değil, aynı zamanda Rusya’da ve başka yerlerde siyasetin geleceği.

Karamazov Kardeşler, Dostoyevski’nin romanlarının en büyüğüdür. Psikolog Sigmund Freud, bunu tüm zamanların en büyük sanatsal başarılarından biri olarak listeledi. Roman, dört oğul ve babaları Fyodor’un öldürülmesindeki suçlulukları hakkındadır. Oğulların her biri önemli bir özellikle karakterize edilebilir: Dmitri tutkuyla, Ivan mantıkla, Alyosha ruhla ve Smerdyakov insan doğasındaki tüm çirkinliklerle. Smerdyakov babasını öldürür, ancak diğer üç erkek kardeş düşünce ve arzu konusunda bir dereceye kadar suçludur.

Dostoyevski, Karamazov Kardeşler’in son bölümünü 8 Kasım 1880’de yayıncısına gönderdi ve kısa süre sonra 28 Ocak 1881’de öldü. ölümünün yasını tuttu. Bu dönem ve sonrasında Avrupa’da beğeni kazanmaya başladı ve kendisine olan ilgi artarak devam etti.

romanlar

• insansılar

• Diğer

• Netochka Nezvanova

• Stepanchikovo Köyü

• ezilmiş ve aşağılanmış

• Ölüler Yurdundan Hatıralar

• Yeraltından Notlar

• Suç ve Ceza

• Kumarbaz

• Aptal

• iblisler

• Delikanlı

• Karamazov kardeşler

Kısa hikayeler

• Dokuz Harfli Roman

• Sayın Proharçin

• ev sahibesi

• Polzunkov

• Yumuşak Kalpli

• kıskanç koca

• Onurlu bir Hırsız

• Noel Ağacı Ve Düğün

• Beyaz Geceler

• Küçük Kahraman

• Amcanın Rüyası

• Tatsız Bir Olay

• Timsah

• Ebedi Koca

• bobok

• Uysal Bir Ruh

• Köylü Marey

• Bir Adamın Rüyası

Kurgu Dışı Çalışmalar

• Yaz İzlenimleri Üzerine Kış Notları

• Bir Yazarın Günlüğü